“Waarom moeten we nu zo met elkaar omgaan?” Terwijl ik in tranen achter mijn bureau zit, kijkt mijn manager me weifelend aan. Hij heeft zijn jas al aan en zijn laptoptas in zijn hand. Het is al laat en hij wil overduidelijk naar huis. Zin in ingewikkelde gesprekken over hoe enorm naar een manager had gereageerd, heeft hij niet.
“Heel vervelend allemaal. Ik weet hoe buitenproportioneel ze uit haar slof kan schieten. Vreselijk dat mens, maar ik moet gaan”, stamelt hij alvorens hij het kantoor uitloopt.
En weg is hij…
Voorafgaand aan de druppel die de emmer deed overlopen kreeg de manager, waarmee ik kon lezen en schijven, een andere baan. Daar waar hij voor me ging staan of een keer samen met mij boos was, kreeg ik een vervanger die wel gemakkelijk in de omgang was, maar waar ik niets aan had.
Als er problemen waren, een beslissing moest worden genomen of als ik een lastig voorstel moest verdedigen, was hij nergens te vinden. Ook als er een verschil van mening was over hoe iets gedaan moest worden of ik het zelf ook niet wist, sprak hij zich niet uit.
Als het erop aankwam, steunde mijn manager me niet. Het was een struisvogel in optima forma.
Tot overmaat van ramp nam hij drie nieuwe senior adviseurs aan, waarna hij zich nóg meer op de vlakte hield. Ik moest me opeens aan twee van de drie verantwoorden. Met elk van hen had ik tweewekelijks een bilateraal overleg. De instructie die de een gaf, werd door de ander tegengesproken. Ook kreeg ik ’s avonds laat irritante appjes (zacht uitgedrukt) over zaken die we al lang en breed hadden besproken.
Ik vond mijn werk steeds minder leuk worden...
Maar het werd pas echt bijzonder onaangenaam toen de seniors me fouten in de schoenen schoven die ik níét had gemaakt, me met een harde snerpende stem openlijk in de kantoortuin terecht wezen, zogenaamd grappige opmerkingen ten koste van mij maakten en verbaal agressief werden.
Mijn strategie was altijd geweest om met dit soort lastige collega’s over de samenwerking in gesprek te gaan. Dat is niet iets wat ik van nature deed, maar juist in deze organisatie mezelf had aangeleerd. Daar had ik een manier voor bedacht die erg goed werkte. In 97% van de gevallen zorgde dit ervoor dat we elkaar beter begrepen en ook beter samenwerkten.
En die andere 3%? Met zo’n gesprek wat niet goed liep? Daar managede ik omheen. Bijvoorbeeld door afspraken tot op de punt nauwkeurig per mail te bevestigen. Die collega te negeren en uit de weg te gaan als er toch niets te winnen viel.
Eind goed al goed dus.
Maar wat als je collega's je ondermijnen?
Wat doe je tegen drie collega’s die met elkaar samenspannen om je te ondermijnen (je oordeel in twijfel trekken; je buitensluiten; je onderbreken als je iets zegt; je de grond inboren; informatie achterhouden en/of je ideeën belachelijk maken)? Daar kon ik simpelweg niet tegenop.
Ik ben zeker met hen in gesprek gegaan, maar ving nul op mijn rekest. Ik had te maken met zogenaamde D-collega’s. Wat dat is een D-collega? Ik leg het je in dit blog uit.
Ik deed melding van het ongewenste gedrag van de seniors, maar mijn manager trok zijn handen ervan af en zei dat het aan mij lag. Hij raadde me aan om zelf maar op te stappen.
Hij zei:
“Op zowel inhouds- als betrekkingsniveau functioneer je niet goed. Het doet nu een beetje pijn, maar je kunt maar beter zelf opstappen.”
Ik stapte met mijn klacht naar de manager van mijn manager. Laat ik hem Pieter noemen. Nadat ik de problemen bij Pieter aankaartte, vroeg hij een van de senior adviseurs – de vervelendste van het trio – hoe hij in deze wedstrijd stond.
Als de manager van je manager je óók laat vallen
Na het onderonsje tussen Pieter en de senior adviseur ontving ik een e-mail met de niet zo vriendelijke boodschap dat de kwaliteit van mijn werk te wensen overliet. Ik las een heleboel verwijten waarin ik me niet herkende. Wel zou er voldoende draagvlak zijn voor mijn terugkeer. Ik moest me om 9.00 uur bij mijn leidinggevende melden voor een verbetertraject.
Ik kreeg Pieters mail in de avond.
Ik was alleen thuis, mijn man was in het buitenland. Ik werkte notabene al 17 jaar voor deze organisatie. In al die jaren had ik nog nooit een slechte beoordeling ontvangen. En als klap op de vuurpijl werd niet mijn klacht, maar het oordeel van de net nieuw aangenomen senior door hem serieus genomen.
Dat raakte mij tot in de kern van mijn wezen.
Ik had al die jaren heel fijn met Pieter samengewerkt. Bij tijd en wijle had ik hem zelfs na werktijd uit de brand geholpen. Dat Pieter me ‘s avonds mailde terwijl hij wist dat ik alleen thuis was en hij me zo liet vallen, deed me nog meer pijn dan de agressie waar ik mee te maken had.
Ik was woedend. Die emotie zette mij aan om weg te gaan.
De vrouw die zei: “Ik kom niet meer terug” contrasteerde met die kwetsbare twintiger die ik ooit was toen ik bij dit bedrijf begon. Die tijden waren voorbij. Ik was sterker geworden, paste ervoor onder de voet gelopen te worden en wist waarvoor ik stond.
Ik besloot om voor mezelf te beginnen.
Je baan opzeggen is een hele grote stap
Ik was al die jaren blijven hangen vanwege de uitstekende arbeidsvoorwaarden en het dito salaris. Ik durfde ik niet weg te gaan uit angst dat ik óf te weinig klanten zou krijgen óf niet meer in mijn oude werkgebied aangenomen zou worden. De angst dat ik het daarbuiten niet zou redden, zat er behoorlijk bij me in. Toch nam ik die angst voor lief.
Ik vond mezelf meer waard dan hoe ik werd behandeld.
Ik vertrok en wilde geen onderdeel meer zijn van de giftige cultuur die ik verafschuwde. De angst om te falen en geen klanten te krijgen, is nooit uitgekomen. Sterker nog: ik heb in de 4 jaar dat ik nu zelfstandig ondernemer ben een succesvol bedrijf neergezet.
Wat heb jij hieraan?
Er zijn 2 mogelijkheden. Of je bent het slachtoffer of de manager (lees werkgever).
1. Je bent het slachtoffer
Als jouw leidinggevende of degene boven hem het pestgedrag ontkent, kun jij maar beter op zoek gaan naar een andere baan. Dat is een moeilijke beslissing (trust me, I know), maar blijven zitten in een giftige werkomgeving is niet goed voor je gezondheid. Misschien ben je net als ik destijds was bang om je inkomen te verliezen. Maar angst is echt een hele slechte raadgever. Dat heb ik aan den lijve ondervonden.
Natuurlijk wil je niet dat je werkgever of de dader met het ongewenste gedrag wegkomt. Ik zou daarom ook vooral even een arbeidsjurist raadplegen. Volgens de Arbowet is je werkgever verplicht beleid te hebben om ongewenst gedrag te voorkomen en de kop in te drukken. Doen hij dit niet, kun je aanspraak maken op een schadevergoeding. Kortom, jij hebt rechten. Maak daar dan ook gebruik van.
Als je werkgever jouw officiële klacht niet serieus neemt, kun je het College voor de rechten van de mens vragen een uitspaak te doen. Het College bekijkt je klacht zorgvuldig, neemt (schriftelijk) contact op met jou en met degene over wie je klaagt. In een zitting kunnen jullie uitleggen hoe het in elkaar zit. De uitspraak van het College is niet bindend, maar een openbaar en dringend advies aan je werkgever. Voor een maatregel, zoals een schadevergoeding, moet je naar de rechter stappen. Die neemt het oordeel van het College in zijn afweging mee.
Gaat het om lichamelijk geweld of seksuele intimidatie? Dit is niet alleen strafbaar op de werkvloer, maar ook strafbaar volgens het strafrecht. Doe hier aangifte van bij de politie. Altijd! En meldt het ook bij het College voor de rechten van de mens.
Ik noem hier je mogelijkheden, maar ga vooral niet terug en voorkom langdurig getouwtrek. Daardoor blijf je alleen maar langer in een ellendige situatie zitten. Dus hak de knoop door en vertrek. Ik zou als je net zo weinig empathie en vertrouwen als ik voelde met je werkgever in gesprek gaan en er een aanvaardbare regeling uit slepen. Dat is in ieder geval wat ik heb gedaan.
Snel afhandelen en weer dóór.
Lukt je dat niet, kom dan gewoon eens met mij praten. Ik help je graag.
2. Je bent de manager van de gepeste werknemer
Besef dat je een heel groot probleem hebt. Pesten is niet alleen schadelijk voor het slachtoffer. Het heeft ook negatieve gevolgen voor de dader, de mensen die getuige zijn, de cultuur op de afdeling en op het resultaat van jouw organisatie. Goede werknemers zijn schaars. Een prettige én veilige sfeer op de werkvloer is essentieel om werknemers aan je organisatie te binden. En dat is geen overbodige luxe, zeker gezien de krapte op de arbeidsmarkt.
Als jouw mensen weten dat ze met hun pestgedrag wegkomen, is dat voor al je medewerkers voelbaar. Het recht van de sterkste overheerst. Ook ooggetuigen hebben last van pestgedrag. Ze zeggen vaak niets uit angst om zelf slachtoffer te worden. Reken erop dat ze het vast niet meer leuk om bij jou te werken. De angst voert de boventoon. Dat merk je aan de vele ziekmeldingen en het hoge personeelsverloop. Bovendien zijn je mensen minder productief.
Pestgedrag is ook slecht voor de dader. Hij leert niet om zijn gedrag te begrenzen. Als de dader merkt dat hij met pestgedrag of terreur wegkomt en succes heeft, zal hij met dit gedrag doorgaan. Realiseer je ook dat daders in de wandelgangen met de grond gelijk worden gemaakt en achter hun rug worden afgebrand.
Dus handhaaf een zerotolerancebeleid en maak met je mensen bespreekbaar wat normaal is en wat niet. Spreek medewerkers aan op ongewenst gedrag en treed hard op tegen excessen, bijvoorbeeld door je medewerker te schorsen of te ontslaan.
En vergeet vooral jouw voorbeeldrol niet. Goed voorbeeld doet goed volgen. Lead by example, zogezegd. Het gaat erom dat jij in je woorden en daden laat zien dat je de afspraken, die je in je zerotolerancebeleid hebt afgesproken, consequent nakomt. Je mensen willen namelijk weten dat ze op je kunnen vertrouwen.
Stel ook een (extern) vertrouwenspersoon aan die een luisterend oor biedt aan de melder en advies geeft over oplossingen.
En last but not least: je las het al. Conform de Arbowet ben je verplicht om ‘preventieve’ maatregelen te nemen ter voorkoming van ongewenst gedrag. Bij overtreding van deze dwingende voorschriften kan een boete worden opgelegd.
Al met al genoeg redenen voor jou als werkgever om pesten op de werkvloer in de kiem te smoren.
Terug naar mijn ervaringen
Mijn manager gaf niet thuis toen ik de pesterijen aankaartte. En het hetzelfde gold voor de manager van mijn manager. Maar wat deden mijn collega’s eigenlijk? En hoe ging ik daarmee om? Dit vertel ik over twee weken in mijn volgende blog.
Op dinsdag 25 oktober om 19.00 uur geef ik mijn masterclass waarin ik je vertel welke collega’s als meest vervelend worden ervaren. Als je handvatten zoekt om met lastige collega’s (of managers) om te gaan, zou ik vooral meedoen.
Meld je hier aan.
Dit blog maakt onderdeel uit van een drieluik
Wil je meer tips over wat je doet als je op het werk wordt gepest? Of doorlezen wat mij nu precies is overkomen? Klik op de link en lees dan nog even door.
En dan nog even dit
Word jij gepest of geïntimideerd op je werk en wil je weten hoe je hier het beste mee om kunt gaan? Neem dan gerust contact met me op. Ben je een manager en/of werkgever en heeft jouw organisatie baat bij een gecertificeerd vertrouwenspersoon? Neem ook contact met mij op. Ik kom graag eens langs om te bespreken hoe we de werksfeer én de productiviteit van jouw organisatie kunnen optimaliseren.
Wil je nu meteen aan de slag?
🔥 Volg mijn online training: Hoe laat ik het gedoe van mijn werk los en ga ik om met lastige collega’s?
